Πέμπτη 1 Μαΐου 2014

Σουκατζίδης: Στα έσχατα του ηθικού μεγαλείου



Η ΨΥΧΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ

Αν για όλους τους λαούς της γης η Πρωτομαγιά είναι γιορτή εργατική για τους Ελληνες θα πρεπε να ‘ναι γιορτή εθνική. Η πρωτομαγιά 1944 έγραψε με το αίμα διακοσίων παλικαριών τη λαμπρότερη σελίδα της νεοελληνικής σελίδας. Διακόσιους Χαϊδαριώτες ομήρους τους στήσανε στον τοίχο του «Θυσιαστηρίου της λευτεριάς» και τους εκτελέσανε με το πολυβόλο - περιττό να πούμε ποιοι! Αυτοί, που τους αθωώνουμε.  Ολοι τους κάνανε το πήδημ’ από τη ζωή στο θάνατο χορεύοντας και τραγουδώντας σαν τις ηρωίδες του Ζαλόγου. κι όλοι τους πέσανε «τοις κείνων ρήμασι πειθόμενο» σαν τους τριακόσιους των Θερμοπυλών»
Αλλ’ ένας απ’ αυτούς ο Ναπολέων Σουκατζίδης έφτασε τα έσχατα όρια του ηθικού μεγαλείου γιατί του είπανε να φύγει και να ζήσει κι αυτός αρνήθηκε. Αρνήθηκε να βάλει στη θέση του άλλου Ελληνα.
*
Αλλ’ ας αφήσουμε να μας διηγηθεί την ιστορία ένας αυτόπτης μάρτυρας (και με τις δυο σημασίες της λέξης) αυτής της Μεγάλης Στιγμής, ο εξόριστος συγγραφέας Θέμος Κορνάρος: «Ποτέ δεν είχαμε δει την Αθήνα πιο όμορφη. Είχε ντυθεί στα μενεξελιά πρωί-πρωί. Όλα τα βουνά κι οι κ΄μποι περιμένουνε την ίδια στιγμή το μεγάλο μήνυμα… Το στρατόπεδο είναι έτοιμο. Οι εκατονταρχίες παίρνουνε τη θέση τους στη μεγάλη αυλή του 30 μπλοκ… Ο ματοβαμμένονος Απρίλης πέρασε. Η πρωτομαγιά έχει ανοίξει τον καινούργιο μήνα με καλά σημάδια… Τέτοια είναι η ξεγνοιασιά, που για πρώτη φορά ακούγονται, γέλια, πειράγματα και δυνατά κουβεντολόγια, στην παράταξη. Ο θάλαμος Νο1 έχει δική του χωριστή εκατονταρχία. Εκατονταρχία τη λέμε κι ας έχει 260!...
Ο Ναπολέων γελαστός, πρόθυμος, στολισμένος, με γυαλισμένα τα παπούτσια του, φρεσκοξυρισμένος σα να τον έχουνε καλέσει σ’ επίσημη γιορτή.
-         Σήμερα δεν έχει αγγαρεία, Ναπολέων;
-         Δεν πιστεύω, απαντά…
*
Το πάρε δώσε σταμάτησε με την παρουσία της φρουράς… Πιάνουνε τις γύρω θέσεις σε τρόπο, που ολόκληρη η παράταξη είναι πολιορκημένη. Τους βλέπουμε και γονατίζουνε. Στάση βολής. Τα αυτόματά τους στραμμένα απάνω μας. Πρώτη φορά όλοι είναι οπλισμένοι μ’ αυτόματα. Τα μεγάλα πολυβόλα στις σκοπιές σηκώθηκαν. Πίσω απ’ αυτά είναι τοποθετημένα τα μικρότερα. Οι φρουροί διπλοί και με κράνη.
Κοιτάζουμε ο ένας τον άλλο στα μάτια
-         Ισως να γίνει αποστολή για τη Γερμανία!...
Ο διοικητής έρχεται με τον υποδιοικητή και δύο αξιωματικούς της Μέρλιν. Τι γυρεύουνε αυτοί οι δυο;
Ο Ναπολέων παραγγέλλει προσοχή! (Πρέπει να σημειωθεί πως το Ναπολέοντα τον είχανε οι Γερμανοί υπεύθυνο του στρατοπέδου. Οι όμηροι τον αγαπούσανε γιατί ήταν παλικάρι άφοβο). Όλα τα μάτια στρέφονται στους 260 (σημ. έχει ήδη κυκλοφορήσει η πληροφορία πως θα εχτελεστούν οι 200 απ’ αυτούς).  Χωρίς την παραμικρή νευρικότητα παρακολουθούνε τον κατάλογο που ξεδιπλώνεται από τα χέρια του διοικητή… Βαριά, χωρίς αγριάδα, ακούγεται η φωνή του διοικητή. Φωνάζει κάποια ονόματα. Είναι τα παιδιά των συνεργείων και του μαγειρείου.
-         Εσείς πηγαίνετε! Στη δουλειά του καθένας!
 Μια φωνή αγνώριστη, τσακισμένη βγαίνει από το τετράγωνο στήθος του διοικητή. Λέει το πρώτο όνομα του καταλόγου… Ένα λαστιχένιο κορμί τινάζεται, ορμά εμπρός, κάνει τρία βήματα ανοιχτά και γυρίζει απότομα σε μας.
-         Έχετε γεια! Κουράγιο και αξιοπρέπεια παιδιά!
-         Δημήτρης Ρόδης!
Η απάντηση δεν είναι βγαλμένη από στήθος ανθρώπου. Ένας ολόκληρος λαός μαίνεται και μουγκρίζει μέσα στο «παρών» αυτό!...
Όσοι απομείνετε πέστε στους καπνεργάτες μου πως δεν τους πρόσβαλα…».
*
 «περίμενε (ο Διοικητής) σκυφτούς, θλιβερούς κατάδικους να πορεύονται σα θύματα ελεεινά στον τόπο της εκτέλεσης. Και βρίσκεται μπροστά στο μεγαλείο των Θερμοπυλών: χτενισμένοι, φρεσκοξυρισμένοι, στολισμένοι σα γαμπροί οι μελλοθάνατοι. Οι άοπλοι μελλοθάνατοι. Στις Θερμοπύλες κρατούσαν ένα όπλο στο χέρι. Περίμενε να δει ένα δάκρυ… βεβαιώθηκε, πως η Γερμανία νικήθηκε… Αυτός είναι ο λόγος που τον βλέπεις τον Διοικητή να έχει ταχυπαλμίες και δύσπνοιες…
Ο Φίσερ, ο διοικητής, φώναξε το επίθετο του Ναπολέοντα!
Πλάι του ακούει δυο τακούνια να χτυπάνε προσοχή και μια φωνή θριάμβου ν’ αντιλαλιέται σαν καμπάνα της Ανάστασης στο άγριο τοπίο του Χαϊδαρίου. Γυρίζει και θωρεί τον Ναπολέοντα μπροστά του ακίνητο, έτοιμο, με το γέλιο του νικητή στο ελληνικό του πρόσωπο και με την Ελλάδα ολόκληρη στ’ αστραφτερά μάτια του ήρωα…
-         Όχι εσύ! Όχι εσύ Ναπολέων…
-         Δέχομαι, κύριε Διοικητά, τη ζωή, μόνο με τον όρο πως δεν πρόκειται να την πάρω από άλλον κρατούμενο. Μόνο, όταν η θέση μου μείνει κενή…
Ο Διοικητή σώπασε. Χτυπά τον Ναπολέοντα στον ώμο και του δίνει το χέρι του.
-         Δεν υπήρξες ποτέ σκλάβος!...
Ο γερο-Μήτσος ο καπνεργάτης, ο Μήτσος Ρόδης από την Καβάλα, ανοίγει το χορό… Διακόσια κορμιά ταλαντεύονται… Δε λέγεται πια τούτο χορός ανθρώπων του πλανήτη μας:
-         Εχε γεια, καημένε κόσμε!
-         Σε γνωρίζω από την κόψη…»
*
Ετσι βάδισε στην αθανασία αυτό το θαύμα, που λέγεται ελληνική ψυχή! Αλλ’ ήρθε η νέα κατάρα και τα σβησε όλ’ αυτά από τα χαρτιά. Δεν τά σβησε όμως κι από την ψυχή του έθνους!
(Κ. ΒΑΡΝΑΛΗΣ)
(«ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΟΣ», 30 Απριλίου 1952 - από τη Βιβλιοθήκη της Βουλής)


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου