ΔΙΣΤΙΧΑ ΤΗΣ ΦΡΥΝΗΣ (Ποίημα του Κ. Βάρναλη από το περιοδικό «Γράμματα»)

Το ποίημα «Δίστιχα της Φρύνης» δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Γράμματα» της Αλεξάνδρειας το 1914 (Τομ. 2 Αρ. 21).

ΔΙΣΤΙΧΑ ΤΗΣ ΦΡΥΝΗΣ

Τ’ ορθό καράβι πόρχετ’ άσπρο σαν κρίνον

και το τραγούδι αγρίκησε των Σειρήνων

πλιό ξέρει τα’ όνομά σου παρά του αιθέρα

τ’ άστρ’ ή της θάλασσάς μας την κρύφια ξέρα.

Την αγορά περνάς την σαν το καράβι

και που σκυμμένοι ασκώνουν ομάδ’ οι σκλάβοι

τα μάρμαρα, τ’ αφήνουν να τους πλακώνουν

και τ’ άδικα οι γερόντοι τα δικαιώνουν.

Οι αρχόντοι, που μπορούνε δέκα να θρέψουν

άλογα, την ογνώμη σου να κεδέψουν

 δεν ημπορούν, αν πα στο ψιλό σεντόνι,

ο αγέρας δεν προφταίνει να τους στεγνώνει…

Στο στίχο μέσα νάμπεις, ω θεία, γυμνώσου

καθώς στο γαύρο κύμα! Τον έπαινό σου,

που χύνεται ως πεφτάστρι, τόνε φτωχαίνει

της ομορφιάς σου ο πλούτος! Ω! που ντυμένη

της νιότης σου τα ρόδα, στ’ άσειστο κύμα

χώρεσες μιαν ημέρα το έσχατο κρίμα

κ’ οι κλάδοι μες τα χέρια, που τρμουλιάζαν,

στον ήλιο του κορμιού σου τα’ άνθη τους λιάζαν!

Ποια ήταν η Φρύνη;

Διάσημη εταίρα του 4ου αι. π.Χ. από τη Βοιωτία. Το πραγματικό της όνομα ήταν Μνησαρέτη, αλλά εξαιτίας του χλομού δέρματός της έμεινε γνωστή ως Φρύνη (από το χρώμα του βατράχου). Εξαιρετικά όμορφη, περιζήτητη από τους πλούσιους πολίτες. Ζητούσε πολύ υψηλή αμοιβή, αν έβρισκε κάποιον αντιπαθητικό το ποσό που ζητούσε ήταν υπέρογκο, ενώ πρόσφερε δωρεάν το σώμα της σε κάποιον φιλόσοφο που θαύμαζε το μυαλό του. Τα πλούτη της ήταν τόσα, ώστε όταν ο Αλέξανδρος είχε κατεδαφίσει τη Θήβα, προθυμοποιήθηκε να την ανοικοδομήσει με δικά της έξοδα τοποθετώντας την επιγραφή: «Αλέξανδρος μεν κατέσκαψε ανέστησε δε Φρύνη».

Οταν είχαν κατηγορήσει την Φρύνη για ασέβεια στους θεούς και η δίκη έγερνε σε βάρος της, ο συνήγορός της, ο Υπερείδης, την έβαλε να σχίσει το χιτώνα της και να μείνει γυμνή. Και οι αρεοπαγίτες, γοητευμένοι από την ομορφιά της, την αθώωσαν!

Η Φρύνη είχε εραστή της τον Πραξιτέλη, που φιλοτέχνησε αγάλματά της. Ενα γλαφυρό απόσπασμα από γράμμα της Φρύνης στον Πραξιτέλη είναι ενδεικτικό της σχέσης τους: «Μην το σκέφτεσαι. Η έμπνευσή σου να δώσεις θέση μέσα στο ναό στην αγαπημένη σου εταίρα σε έκανε να φιλοτεχνήσεις ένα τέτοιο αριστούργημα που όμοιό του κανείς ποτέ δεν έχει ξαναδεί... Νιώθω σαν την Αφροδίτη και τον Ερωτα, τον έρωτα για σένα βέβαια. Και μη ζηλεύεις τη δόξα μου. Εσένα, τον Πραξιτέλη υμνούν όσοι με είδαν άγαλμα... Λείπει, όμως, κάτι από το δώρο που μου έκανες: Να πάμε οι δυο μας στο ναό να κοιμηθούμε εκεί μαζί. Ελα τώρα! Μη το φοβάσαι. Δεν πρόκειται να προσβάλουμε τα αγάλματα των θεών. Εμείς οι ίδιοι δεν τα κατασκευάσαμε;» (Κακαβάνης Ηρακλής, «Ριζοσπάστης» - Ενθετο «7μέρες» σελ. 16, Κυριακή 14 Νοέμβρη 2010 - ΕΔΩ).

Η Φρύνη μπροστά στον Αρειο Πάγο, έργο του Jean Leon Gerome (ΠΗΓΉ: Wikipedia)